Inteligjenca artificiale mund t'i ndihmojë ekspertët të identifikojnë fëmijët e vegjël që mund të jenë autikë, kanë thënë studiuesit pas zhvillimit të një sistemi depistimi që ata thonë se ka një saktësi prej rreth 80% për fëmijët nën moshën dy vjeç.
Studiuesit thonë se qasja e tyre, e cila bazohet në një lloj AI të quajtur mësimi i makinerive, mund të sjellë përfitime.
Dr Kristiina Tammimies, një bashkëautore e studimit nga Instituti Karolinska në Suedi, tha: “Duke përdorur modelin e AI, mund të jetë e mundur të përdoret informacioni i disponueshëm dhe të identifikohen më herët individët me gjasa të larta për autizëm në mënyrë që ata të mund të preken diagnostikohen dhe ndihmohen më herët.”
Por, ajo shtoi: "Dua të theksoj se algoritmi nuk mund të diagnostikojë autizmin, pasi kjo duhet [ende] të bëhet me metoda klinike standarde të arta."
Nuk është hera e parë që studiuesit kanë tentuar të përdorin AI, për të pikasur autizmin. Ndër studime të tjera shkencëtarët kanë përdorur më parë një teknologji të tillë së bashku me skanimet e retinës së fëmijëve.
Duke shkruar në revistën Jama Network Open, Tammimies dhe kolegët raportojnë se si kanë shfrytëzuar të dhënat nga një nismë kërkimore amerikane e quajtur studimi Spark, që përfshin informacione nga 15,330 fëmijë me diagnozë të autizmit dhe 15,330 pa diagnozë.
Ekipi përshkruan se si ata u fokusuan në 28 masa që mund të arriheshin lehtësisht përpara se fëmijët të mbushnin 24 muajsh, bazuar në informacionin e raportuar nga prindërit nga pyetësorët mjekësorë dhe të sfondit, si mosha në buzëqeshjen e parë.
Më pas ata krijuan modele të mësimit të makinerive, që kërkonin modele të ndryshme në kombinime të këtyre veçorive midis fëmijëve autikë dhe joautistë.
Pasi përdori të dhënat për të ndërtuar, sintonizuar dhe testuar katër modele të ndryshme, ekipi zgjodhi atë më premtuesin dhe e testoi atë në një grup të dhënash të mëtejshme prej 11,936 pjesëmarrësish, për të cilët ishin të disponueshme të dhëna për të njëjtat veçori. Në total, 10,476 prej këtyre pjesëmarrësve kishin një diagnozë të autizmit.
Rezultatet tregojnë se, në përgjithësi, modeli identifikoi saktë 9,417 (78.9%) pjesëmarrës me ose pa çrregullim të spektrit të autizmit, me saktësi 78.5% për fëmijët e moshës deri në dy vjeç, 84.2% për ata nga dy deri në katër vjeç dhe 79.2% për ata të moshës katër deri në 10 vjeç.
Një test i mëtejshëm duke përdorur një grup tjetër të dhënash që përfshin 2,854 individë autikë, zbuloi se modeli identifikoi saktë 68% me një diagnozë të tillë.
Tammimies tha: "Ky grup i të dhënave ishte një grup tjetër kërkimor me familjet me vetëm një fëmijë me autizëm dhe disa nga parametrat mungonin, kështu që performanca ishte pak më e ulët duke treguar se ne duhet të bëjmë më shumë zhvillim."
Studiuesit thanë se masat që dukeshin të ishin më domethënëse në përgjithësi kur bëhej fjalë për parashikimet e modeleve, përfshinin problemet me të ngrënit e ushqimeve, moshën në fillimin e ndërtimit të fjalive më të gjata, moshën në arritjen e stërvitjes së vogël dhe moshën në buzëqeshjen e parë.
Ekipi shtoi se një analizë shtesë, duke krahasuar pjesëmarrësit ne modelin e identifikuar saktë si autik dhe ata të identifikuar gabimisht si jo autikë, sugjeroi se modeli priret të identifikojë autizmin tek individët me simptoma më të rënda dhe probleme më të përgjithshme zhvillimore.
Megjithatë, disa ekspertë kërkuan kujdes, duke vënë në dukje se aftësia e modelit për të identifikuar saktë njerëzit jo autikë ishte vetëm 80%, që do të thotë se 20% do të ishte shënuar gabimisht si ndoshta autikë. Ata gjithashtu vunë në dukje se shtytja për një diagnozë të hershme mund të jetë problematike.
Profesor Ginny Russell i Universitetit të Exeter tha se kjo ishte për shkak se është e vështirë të thuash se cilët të vegjël mund të kishin një dëmtim shumë serioz, dhe kush do të "kapte hapin" pavarësisht një fillimi të ngadaltë.
"Rekomandimi im është nën [dy vjet] është shumë herët për të filluar aplikimin e etiketave psikiatrike bazuar në disa tregues, si sjellja e të ngrënit," tha ajo./The Guardian / SyriNet
