A do t’i rrisë çmimet globale të karburantit, ndalimi nga Evropa i naftës ruse?

Evropa po bën një hap tjetër të madh drejt ndërprerjes së lidhjeve të saj energjetike me Rusinë, duke ndaluar importet e karburantit dizel dhe të produkteve të tjera të prodhuara nga nafta bruto në rafineritë ruse.

Ndalimi i Bashkimit Evropian hyn në fuqi më 5 shkurt pas embargos ndaj qymyrit dhe shumicës së naftës nga Rusia. Blloku 27-vendesh po përpiqet të ndërpresë përdorimin deri në fund të energjisë ruse dhe të ndalë “ushqyerjen” e  luftës së Kremlinit, ndërkohë që po mbushet një vit nga  pushtimi i Ukrainës.

Ndalimi më i ri ka rreziqe: Çmimet e naftës tashmë janë rritur që nga fillimi i luftës më 24 shkurt, dhe ato mund të rriten sërish për karburantin që është kyç për ekonominë globale.

"Ne po lëmë para rrugëve për të ofruar shërbimet tona," tha Hans-Dieter Sedelmeier i kompanisë familjare gjermane të autobusëve dhe udhëtimeve, “Rast Reisen”.

Shumica e gjërave që njerëzit blejnë ose hanë transportohen në një pjesë me kamionë, të cilët kryesisht punojnë me naftë. Nafta gjithashtu furnizon pajisjet e fermave, autobusët e qytetit dhe pajisjet industriale. Kostoja më e lartë e naftës është futur në çmimin e pothuajse çdo gjëje, duke ndikuar në në rritjen e inflacionit që e ka bërë jetën më të vështirë për njerëzit në mbarë botën.

Këtu janë faktet kryesore në lidhje me embargon e ardhshme evropiane:

A DO T'I RRISË EMBARGOJA, ÇMIMET E DIEZELIT?

Ajo varet. Nafta, si ajo e papërpunuara, shitet globalisht dhe Evropa mund të kërkojë burime të reja, si në SHBA, Indi apo vende të Lindjes së Mesme. Nëse kjo shkon mirë, ndikimi në çmime mund të jetë i përkohshëm dhe modest.

Evropa tashmë i ka ulur pothuajse në gjysmë, importet ruse të naftës, nga 50% e importeve totale para luftës në 27%.

Furnizuesit amerikanëi  kanë rritur dërgesat në nivele rekord, nga 34,000 fuçi në ditë në fillim të vitit 2022 në 237,000 fuçi në ditë deri më tani në janar, sipas S&P Global.

Zyrtarja më e lartë e energjisë e BE-së, Kadri Simson, thotë se tregjet kanë pasur kohë të përshtaten pasi ndalimi u njoftua në qershor. Evropianët gjithashtu duket se e kanë rezervuar naftën ruse përpara afatit, me importet në rritje muajin e kaluar.

Ekziston një faktor ndërlikues: Grupi i Shtatë vendeve të mëdha demokratike po flasin për vendosjen e një kufiri çmimi për naftën ruse që shkon në vende të tjera, ashtu siç bënë për naftën bruto ruse. Ashtu si me naftën, ideja është të mbajnë naftën ruse të rrjedhë në tregjet botërore, por të reduktojë fitimet e Moskës.

Nëse kufiri funksionon siç reklamohet, flukset globale të naftës duhet të riorganizohen, me Evropën që të gjejë furnizues të rinj dhe me naftën ruse QË të gjejë klientë të rinj, pa një humbje të madhe të furnizimit.

Por është e vështirë të thuhet se si do të funksionojë kufiri pa e ditur se ku do të vendoset çmimi dhe nëse Rusia do të hakmerret duke ndalur dërgesat.

"Kur eksportet ruse janë të kufizuara, për çfarëdo arsye, kjo sigurisht që do të shkaktonte disa telashe në të gjithë këtë proces riorganizimi," tha Hedi Grati, kreu i kërkimeve të karburanteve dhe rafinimit për Evropën në S&P Global Commodity Insights. “Evropa do të konkurronte me importuesit e tjerë të mëdhenj dhe kjo do të shkaktonte presion në rritje mbi çmimet.”

Nëse kufiri-tavan nuk bllokon sasi të mëdha të naftës ruse, mund të ketë "një rritje çmimi jetëshkurtër" ndërkohë që tregu përshtatet. Së pari, cisternat do të kishin një udhëtim më të gjatë për të bërë për në Evropë nga SHBA, Lindja e Mesme ose India sesa nga portet e Detit Baltik të Rusisë, duke e vështirësuar kapacitetin e transportit.