FOTO/ The Guardian i kushton artikull Leonardit: Tragjedia e muzikantit shqiptar, ëndrra e të cilit u pre në anijen e azil-kërkuesve në Angli

Gjashtë muaj para se ai të gjendej i vdekur në banesën lundruese të refugjatëve Bibby Stockholm, Leonard Farruku shpresonte për krijimin e një jete të re në Angli.

“Kam ardhur në Mbretërinë e Bashkuar që nga gushti 2022. Shpresoj që të mund t'i marr letrat e mia sepse tani jam në [një institucion për] azilkërkues. Erdha me një gomone”, tha Farruku në një mesazh në Instagram për një shok të vjetër të shkollës fillore në Tiranë, kryeqyteti i vendit të tij.

Nëna i kishte vdekur kur ishte 17 vjeç dhe babai disa vite më vonë.

Humbja e nënës dhe më pas e babait më ka traumatizuar, nuk e dija ku isha apo çfarë po ndodhte. Tani kam këtu duke kërkuar azil, jetoj në një hotel, Zoti na mbroftë”, shkruante Farruku në Instagram.

Sipas raportimeve 27-vjeçari besohet se ka vrarë veten në tualetin e barkës së kontestuar të refugjatëve, ku strehohen qindra azil-kërkues në brigjet jugore të Britanisë.

Ai ishte parë në gjendje ankthi ditën kur më pas u gjet i vdekur. Miqtë e familjarët ende pyesin se çfarë e shtyu Farrukun të kryente një akt të tillë, teksa askush nuk mendonte se muzikanti ambicioz i fizarmonikës me një të ardhme premtuese në dukje, do të vriste veten.

“Do të na mungojë shumë Leonardi. Ne do të jemi përgjithmonë zemërthyer për mënyrën sesi ai i dha fund jetës së tij. Ai ishte një person i mrekullueshëm që erdhi në Britani për të ndërtuar një jetë të re plot shpresë. Ai përmbushi atë që Home Office i kërkoi të bënte, duke shkuar në Bibby Stockholm. Ne kurrë nuk do të kemi paqe në mendjet tona deri në momentin që të gjejmë të vërtetën për rrethanat brenda asaj maune që kontribuoi që vëllai ynë të kryente vetëvrasje", tha motra e tij Jola Dushku, 33 vjeçe, e cila jeton në Lombardi të Italisë.

Tabloidi britanik The Guardian foli me të afërmit dhe miqtë e të ndjerit si dhe me mësues të tij në Shqipëri, për të kuptuar më shumë mbi të kaluarën e Farruku dhe shkaqet që e çuan te vdekja.

Ata e përshkruanin si një djalë punëtor që ëndërronte të bëhej muzikant, por i tronditur nga vdekja e parakohshme e nënës, kur ishte në Liceun Artistik Jordan Misja, në Tiranë.

Pas vdekjes së babait disa vite më vonë Farruku, i njohur ndryshe si Nardi, nisi të mendonte të shkonte në Angli, deri sa kreu lundrimin e rrezikshëm të ngushticës me Francën në 2022, viti kur një numër rekord prej 12,301 shqiptarësh erdhën në barka të vogla për të kërkuar azil në Angli.

Duke folur nga një zonë e varfër në periferi të Tiranës, ku jetonte dhe Farruku, xhaxhai i tij Agron Farruku, tregon për dhimbjen.

“Leonardi shkoi për të punuar ligjërisht në Angli, ishte ambicioz, donte punë dhe para, donte të kishte një jetë normale”, tha Agroni.

Zyrtarët në Angli thonë se shqiptarit i ishte dhënë leja e punësimit disa ditë para tragjedisë, por ai nuk kishte marrë ende lajmin. Xhaxhai 57-vjeçar thotë se Farruku nuk kishte probleme me shëndetin mendor.

"Vdekja e tij na ka shkatërruar. Por pjesa më e keqe është se ne nuk e dimë pse dhe çfarë ndodhi. Ne nuk e dimë të vërtetën. Si u harrua deri në 12 orë në një objekt të rregulluar nga shteti? Ai i tha motrës së tij se kushtet në maune ishin në rregull, por se ato u trajtuan shumë keq. Ai tha se donte më shumë liri, donte të dilte edhe pak, por zyrtarët nuk e lejuan. Ai u ankua se ata trajtoheshin si kriminelë", tha Agroni.

I lindur më 29 janar 1996, Farruku u rrit në Vorë, një qytezë në periferi të Tiranës, nga e ëma, Shkëndije, shtëpiake dhe babai i tij, Petriti, një klarinetar, i njohur në zonë për shfaqjet e dasmave. Dy motrat e tij më të mëdha, Marsida dhe Jola, tani jetojnë në Itali.

Kushëriri i tij, Andi, kujtoi një fëmijëri të lumtur në Vorë, ku dyshja luanin futboll dhe udhëtonin së bashku me autobus për në Tiranë tre herë në javë për mësime private fizarmonike.

“Ishte një kohë e bukur. Ishte babai i tij që donte të bëhej muzikant dhe Nardi ishte shumë i talentuar; ai kishte një vesh për muzikë. Ishte jeta e tij, studionte tre-katër orë në ditë. Ishim 13 dhe 14 vjeç kur filluam të luanim në dasma me baballarët tanë", tha Andi.

Por familja mendohet se është përballur me vështirësi financiare pasi u transferua në vitin 2009 në Tiranë, ku Farruku ndoqi shkollën fillore Bajram Curri për dy vjet. Farrukusit jetonin në cep të shkollës në një banesë me një dhomë gjumi që rrjedh në katin e fundit në një bllok të parafabrikuar.

Lindita Fejzo, mësuesja e letërsisë dhe gjuhës së Farrukut, tha se Petriti kishte një interes të madh për arsimimin e djalit të tij dhe merrte pjesë në mbrëmjet e prindërve.

“Leonardi ishte një student i sjellshëm dhe i sinqertë. Ai ishte i apasionuar pas muzikës dhe sportit. Ai ishte mesatar në lëndët e tjera, por ishte shumë ambicioz dhe pak ëndërrimtar", tha Lindita.

Prej aso kohe, Farruku bëri audicionin për Jordan Misja, shkollën e arteve, të cilën e ndoqi nga viti 2011 deri në vitin 2015. Mësuesit e cilësuan atë si një nxënës të sjellshëm dhe të shkëlqyer në fizarmonikë. Nxënësit në mbarë Shqipërinë vlerësohen nga katër në 10 dhe Farruku zakonisht arrinte nëntë dhe 10 në fizarmonikë.

“Ai nuk na ka sjellë kurrë probleme. Ai ishte i qetë dhe jo kërkues i vëmendjes", tha mësuesi i tij, Dritan Baftjari.

“Leonardi ishte një student shumë i talentuar dhe i mirë. Por në vitin e tij të fundit ai u ngadalësua dhe u shfaq i hutuar, kjo ndodhi pasi nëna e tij vdiq. Notat e tij u përkeqësuan dhe ai filloi të merrte gjashtë. Ai nuk studionte, nuk ishte më i fokusuar. Ai mungonte shpesh", tha Shefja e departamentit Valbona Kotepano

Shokët e tij të shkollës, Ervin Telo dhe Ariel Koka, të dy 28 vjeç, kujtuan betejat e Farrukut.

“Ai nuk kishte asnjë motiv. Pasi i vdiq e ëma, ai ishte shumë i trishtuar si: 'Nuk kam më asgjë'. Ishte sikur humbi qëllimin e tij në jetë”, tha Koka, i cili punon në Ministrinë e Kulturës së Shqipërisë.

Ata mësuan për problemet e tij financiare vitet e fundit në Tiranë dhe ëndrrat për t'u larguar jashtë vendit. Farruku, i cili kishte filluar të punonte si transportues në shkollë, tashmë ishte bërë korrier në një kompani farmaceutike. Më vonë ai iu bashkua zinxhirit të picave Proper Pizza, duke fituar pagën minimale.

Telo, një kitarist, tha: “Më tha se po planifikonte të shkonte jashtë vendit për shkak të ekonomisë dhe vështirësive që po haste. Ai tha: 'Nuk e di, por ndoshta Angli ose diku, sepse flas pak anglisht.'

"E pyeta se çfarë po bën me jetën tënde dhe ai më tha: "Spo bëj asgjë me jetën time".

Sipas Arielit, Farruku në vitin 2020, po shlyente një kompani kredie me pagesë. Por, Urim Aliaj, një nga miqtë më të ngushtë të Farrukut që shkoi në shkollën fillore me të, tha se Farruku përfundoi duke shitur fizarmonikën e tij të dashur dhe celularin e tij pasi u diplomua për të përballuar jetesën.

Aliaj tha se Farruku i shihte më rrallë miqtë e tij pas vdekjes së babait në vitin 2018.

“Jeta ishte e vështirë për të. Ai dukej shumë i zhgënjyer. Ai kishte qenë një musliman praktikues, duke u falur dhe duke shkuar në xhami, por vura re se ai kishte bërë tatuazhe që janë të ndaluara në Islam", tha Aliaj.

Pas vdekjes së babait, Farruku kaloi kohë me motrat e tij në Itali dhe u përpoq të gjente një punë atje, por nuk ia doli. Të dy, Aliaj dhe Andi thanë se Farruku më pas dukej se ishte gati të transferohej në Britaninë e Madhe, ku kishte kushërinj.

“Ai donte të shkonte në Britaninë e Madhe, por për shkak se është shumë e vështirë, kërkimi i azilit ishte mënyra se si ai e kuptoi se mund të ndodhte dhe mund të kishte leje për të punuar, por unë nuk di ndonjë arsye të vërtetë që ai të kërkonte azil", tha Andi.

Baza e kërkesës për azil të Farrukut nuk dihet dhe kërkesa e tij po shqyrtohej nga Zyra e Brendshme në momentin e vdekjes së tij.

Aliaj nuk e dinte nëse Farruku ia kishte dalë derisa Farruku i dërgoi një mesazh nga një llogari e re në Instagram më 17 qershor të vitit të kaluar për t'i thënë se kishte qenë në Britaninë e Madhe që nga gushti 2022, pasi kishte mbërritur me një "gomone", fjala shqipe për gomone.

“Nardi e kishte shumë të vështirë në jetë, por gjithmonë kërkonte dritën, diçka më të ndritshme. Kjo është arsyeja pse e kam të vështirë të besoj se ai bëri vetëvrasje. Dëshira jonë kryesore është të gjejmë të vërtetën", tha Aliaj.

Familjarët e Farrukut tashmë duhet të presin për hetimet mbi vdekjen e tij me shpresën e marrjes së përgjigjeve për të ndjerin.