Pas dy viteve me tkurrje të fortë ekonomike gjatë tërmetit dhe pandemisë, ku qeveria rriti borxhin publik në nivelin rekord 74.5%, treguesi mori një kthesë të papritur në vitin 2022.

 
 
 
 
 

Pas 27 vitesh, borxhi publik u ul me 6%, duke arritur në nivelin 66.79% edhe pse stoku i borxhit në vlerë u rrit. Për ekspertët në uljen e treguesit në raport me Prodhimin e Brendshëm Bruto ndikuan disa faktorë

“Kontribuesi i parë në rënien e borxhit publik kështu rritja e ndjeshme e të ardhurave që erdhi si pasojë e rritjes së çmimeve. Qeveria në vend që këto para tua rikthente qytetarëve, një pjesë të mirë e dërgoi për uljen e borxhit. Nga ana tjetër si përbëhet borxhi. 50% e saj është në valutë, në momentin kur monedha vendase është forcuar, atëherë gati 2% e borxhit është ulur vetëm nga ndryshimi i normës së këmbimit. Faktori i tretë, borxhi është një vlerë që llogaritet mbi një vlerë nominale si GDP ku përfshihet dhe inflacioni që fryu GDP-në. Duke qenë se baza është më e lartë, atëherë raporti ulet”, shpjegon Klodian Muço.

 
 

Sipas ekspertëve qeveria i ka të gjitha mundësitë që të arrijë objektivin e uljes së borxhit në 64.2% deri në 2026-ën

“Kemi luksin që jemi një vend me evazion të lartë fiskal. Rekordi që arritëm duke mbledhur të ardhura në nivelin 28.2% të PBB mund ta dërgojmë në 30% apo 36% sa mesatarja e rajonit. Mjaftojmë të ulim evazionin dhe borxhi do të ulet në mënyrë natyrale”.

Me rritjen e interesave nga bankat qendrore nëpër botë, qeveria sipas ekspertëve duhet të ketë nën kontroll edhe koston e borxhit:

“Është e vështirë që të kursesh dhe të mbështetesh te borxhi publik për rritjen ekonomike, sepse kur rritet kostoja e borxhit publik i bën ineficente investimet e borxhit. Kështu që në të ardhmen qeveria do gjendet në një situatë që do ta ketë të vështirë të marrë borxh publik, sepse kostot do të jenë shumë të larta”.