Ministri i Punëve të Jashtme i Türkiyes, Hakan Fidan, tha se problemet politike me të cilat përballet Ballkani janë një sërë problemesh që burojnë nga historia dhe se rruga e vetme për t’i zgjidhur ato është përmes paqes dhe dialogut, duke shtuar se vendosja e stabilitetit, paqes dhe prosperitetit në gjithë Ballkanin është prioriteti kryesor i Türkiyes sot.
Fidan foli në konferencën e përbashkët për shtyp të mbajtur pas takimit të tij me ministrin e Punëve të Jashtme dhe Tregtisë së Jashtme të Maqedonisë së Veriut, Timço Mucunski, në Shkup.
Fidan adresoi çështjen e sulmeve izraelite në Rripin e Gazës, duke thënë se brutaliteti në atë rajon po vazhdon dhe duke theksuar se përhapja e tensioneve në Bregun Perëndimor dhe provokimet kundër Xhamisë al-Aksa e kanë përkeqësuar situatën edhe më shumë.
"Përgjegjësi kryesor për gjenocidin (në Gaza) është vetë Netanyahu. Netanyahu vazhdon të mbjellë vdekje dhe terror për hir të qëndrimit në pushtet. Netanyahu saboton të gjitha përpjekjet për armëpushim, vazhdon të prishë negociatat e armëpushimit duke vendosur vazhdimisht kushte të reja", tha Fidan.
Duke vënë në dukje se madje edhe opinioni publik izraelit ka filluar të rebelohet kundër Netanyahut, Fidan u shpreh më tej: "Komuniteti ndërkombëtar duhet ta ndalojë Netanyahun. Të heshtësh ndaj masakrës ka kuptimin e njëjtë i të qenit bashkëpunëtor në këtë krim".

- “Türkiye i kushton shumë rëndësi miqësisë, bashkëpunimit dhe aleancës së saj me Maqedoninë e Veriut”
Fidan falënderoi homologun e tij të Maqedonisë së Veriut për mikpritjen e tij dhe tha se gjatë 20 viteve të fundit ka vizituar shumë herë Maqedoninë e Veriut dhe Shkupin në detyrat e tij të ndryshme.
"Türkiye e ka mbështetur në mënyrë të palëkundur Maqedoninë e Veriut që nga pavarësia e saj dhe do të vazhdojë ta bëjë këtë", tha Fidan, duke e uruar qeverinë e re të Maqedonisë së Veriut.
Ai theksoi se kanë pasur takime "shumë produktive" me delegacionin e Maqedonisë së Veriut.
Duke dhënë informacione për takimet që do të zhvillojë me zyrtarë të lartë në Maqedoninë e Veriut, Fidan kujtoi se është takuar me presidenten e Maqedonisë së Veriut, Gordana Siljanovska-Davkova, gjatë vizitës në Shkup me rastin e Samitit të Procesit të Bashkëpunimit të Evropës Juglindore në qershor.
Fidan nënvizoi se Türkiye i kushton shumë rëndësi "miqësisë", bashkëpunimit dhe aleancës së saj me Maqedoninë e Veriut dhe tha se me ministrin Mucunski kanë biseduar për avancimin e marrëdhënieve me Maqedoninë e Veriut në periudhën e ardhshme.

- Marrëdhëniet ekonomike mes dy vendeve
Lidhur me vendosjen e marrëdhënieve mes dy vendeve brenda një kuadri institucional, Fidan vuri në dukje se me homologun e tij u shkëmbyen ide për rrugët që mund të ndiqen për krijimin e "Këshillit të Bashkëpunimit Strategjik të Nivelit të Lartë" me miratimin e liderëve të të dy vendeve.
Fidan theksoi se bashkëbiseduesve të tij u ka përcjellë se Ankaraja ka "qëllime serioze" për këtë çështje dhe vuri në dukje se vendi i tij dëshiron të ngrejë marrëdhëniet ekonomike midis dy vendeve në një nivel të denjë për marrëdhëniet politike.
Duke nënvizuar se synohet rritja e vëllimit tregtar mes Türkiyes dhe Maqedonisë së Veriut në 2 miliardë dollarë, Fidan tha se me Mucunskin kanë biseduar se çfarë hapash duhet të ndërmerren në këtë drejtim.
Fidan vlerësoi se Türkiye ndjek nga afër lëvizjet zhvillimore në Maqedoninë e Veriut dhe shprehu bindjen se zhvillimi do të përshpejtohet gjatë periudhës së qeverisë së re.
Duke nënvizuar se kompanitë turke kanë mundësi të japin kontribut të rëndësishëm në Maqedoninë e Veriut në këtë proces, Fidan theksoi se këto kompani inkurajohen të rrisin investimet e tyre në vend.
Ai theksoi rëndësinë e marrëdhënieve mes dy vendeve në fushën e energjisë dhe atë ushtarake dhe tha: "Unë besoj se çështje të tilla si pjesëmarrja në trajnime dhe stërvitje ushtarake do të marrin një vrull të rëndësishëm në periudhën e ardhshme. Kompanitë e industrisë së mbrojtjes në vendin tonë zënë vend të lartë në nivel botëror; këto kompani janë të gatshme të kontribuojnë në Maqedoninë e Veriut", tha ai.
Kryediplomati turk më tej tha se Maqedonia e Veriut ka një vend "të veçantë" për të, duke nënvizuar po ashtu rëndësinë e monumenteve osmane në vend për pasurinë kulturore të Maqedonisë së Veriut.
Fidan deklaroi se punimet restauruese me mbështetjen e institucioneve turke kanë një rëndësi të veçantë në aspektin e turizmit, duke shprehur kënaqësinë e tij në këtë aspekt. Ministri turk tha se përkrahja në fushën kulturore do të vazhdojë pandërprerë edhe në të ardhmen.

- Vendi i komunitetit turk në marrëdhëniet mes dy vendeve
Duke theksuar se një nga lidhjet më të rëndësishme midis Maqedonisë së Veriut dhe Türkiyes është komuniteti turk në vend, Fidan tha se shumë turq dhe njerëz nga komunitete të ndryshme që emigruan nga Maqedonia e Veriut në të kaluarën jetojnë sot në Türkiye si shtetas turq.
Fidan theksoi se këto marrëdhënie njerëzore i lidhin dy vendet si Ura e Gurit mbi Vardar dhe theksoi se i kushtojnë rëndësi rrjedhës pozitive të marrëdhënieve në mes të gjitha komuniteteve në Maqedoninë e Veriut dhe ruajtjes së kësaj harmonie.
Gjatë fjalës së tij në konferencë, Fidan shprehu bindje gjithashtu se qeveria e re do të veprojë me ndjeshmëri në luftën kundër terrorizmit, veçanërisht organizatës terroriste FETO.
"FETO përbën një kërcënim serioz jo vetëm për Türkiyen, por edhe për vendet në të cilat është e pranishme. Ne presim që Maqedonia e Veriut të japë mbështetje më të fortë në luftën kundër kësaj organizate terroriste", shtoi ai.

- Türkiye mban gjithmonë një qëndrim aktiv në Ballkan
Duke njoftuar se me homologun e tij Mucunski në takimin e sotëm kanë biseduar edhe për çështje rajonale, Fidan tha se Ballkani është rajon me rëndësi gjeostrategjike.
Fidan theksoi se Ballkani është një rajon që ndikon drejtpërdrejt në sigurinë dhe prosperitetin e Evropës dhe tha se kanë jetuar së bashku në mënyrë miqësore dhe vëllazërore për shekuj me radhë, bazuar në respektimin e diversitetit kulturor.
Ai më tej tha se vendosja e stabilitetit, paqes dhe prosperitetit në gjithë Ballkanin është prioriteti kryesor i Türkiyes sot.
"Ne po bëjmë përpjekje intensive për këtë. Si Türkiye, ne mbajmë gjithmonë një qëndrim aktiv në Ballkan", shtoi Fidan.


- Rruga e vetme për të zgjidhur problemet në Ballkan është paqja dhe dialogu
Duke iu përgjigjur pyetjes së gazetarëve mbi qasjen e Türkiyes për zgjidhjen e problemeve në Ballkan, Fidan tha: "Problemet politike me të cilat përballemi në Ballkan janë një sërë problemesh që burojnë nga historia. Ne kemi vetëm një rrugë: të bëjmë më të mirën tonë. për t'i zgjidhur këto probleme përmes paqes dhe dialogut".
Fidan vuri në dukje se konflikti dhe lufta sjellin shkatërrim, siç është parë me shumë dhimbje në historinë e kohëve të fundit, dhe tha se një çështje tjetër e rëndësishme është se nuk mjafton të pritet zgjidhja e problemeve në rajon vetëm nga organizatat ndërkombëtare dhe aktorët e fuqishëm jorajonalë.
Duke theksuar se vendet e rajonit duhet të tregojnë pronësi rajonale dhe të mbrojnë problemet e tyre, Fidan tha: "Si Türkiye, në kuadrin e vizionit politik të paraqitur nga presidenti ynë, ne jemi shumë të ndjeshëm për pronësinë rajonale jo vetëm në Ballkan, por edhe në gjeografi të tjera. Sepse të presim që dikush tjetër të vijë dhe të zgjidhë problemet tona është edhe mendësi e lehtësisë, por edhe, për fat të keq, problemet nuk mund të zgjidhen kurrë aq shpejt ose në mënyrën që duam".
Fidan tha se ata si Türkiye mbajnë një qëndrim aktiv për zgjidhjen e problemeve të vazhdueshme në Bosnjë e Hercegovinë dhe Kosovë përmes paqes dhe dialogut, duke shtuar se mbështesin edhe përpjekjet ndërkombëtare, por edhe janë gjithnjë në kërkim të asaj që mund të bëjnë si Türkiye.
Fidan po ashtu shprehu mbështetje "deri në fund" për procesin e dialogut Beograd-Prishtinë, duke theksuar se përpiqen të kontribuojnë me aq sa munden. Kryediplomati turk theksoi se fokusimi në zgjidhjen e problemit me paqe dhe dialog është rruga e vetme dhe tha se dhuna, konflikti dhe lufta as që duhet të kalojnë në mendje.
Duke vënë në dukje se Ballkani e ka përjetuar këtë me shumë dhimbje në vitet e fundit dhe se duhet nxjerrë mësime nga këto probleme, Fidan tha se fokusi nuk duhet të jetë në përfitimet vetjake të vogla, por te prosperiteti i madh, zhvillimi dhe interesat e mëdha që do të vijnë në rajon përmes paqes, dialogut dhe zhvillimit.
"Unë besoj se njerëzit e rajonit do të kenë mundësinë të ruajnë identitetin e tyre, të mbrojnë sovranitetin dhe integritetin e tyre territorial si shtet dhe të jetojnë në paqe. Por, ne duhet të mendojmë për këtë: A do të jemi në gjendje të arrijmë pjekurinë? Të duam të njëjtën gjë për të tjerët siç duam për veten tonë. Kur ta arrijmë këtë, besoj se në rajon do të vijë paqja", tha ministri i Jashtëm Hakan Fidan./aa