Fati i protokollit të nënshkruar midis Giorgia Melonit dhe kryeministrit shqiptar Edi Rama bëhet edhe më i ndërlikuar, këtë herë në kufijtë e paradoksit.

Njw kokëçarje e re erdhi nga Gjykata e Drejtësisë së Bashkimit Evropian e cila në fakt anuloi bazën për të dwrguar azilkwrkuesit në qendrat italiane në Shqipëri, aq sa të vetmit afrikanë që mund të përfundojnw atje do të ishin ato pak shtetas nga Bregu i Fildishtw që kërkojnë azil në Itali. Tw tjerw qw mund ti bwjnw shoqwri mund tw jenw ata që vijnë nga Ballkani, përfshirë shqiptarët dhe qw do të kalonin Mesdheun

Pwr tu dwrguar nw qendrat shqipare nw Shqipwri duhet qw tw vijnw nga njw vend që Italia i konsideron “të sigurta”.

Por ligji i BE-së, kanë sqaruar gjyqtarët në Luksemburg, nuk lejon përjashtime për zona territoriale ose kategori personash në rrezik: një vend që nuk është i sigurt për dikë, nuk është i sigurt për askënd

Kjo bwn qw nga 22 vendet që Italia i konsideron "të sigurta” mbeten vetëm 7 vende nga ku emigrantwt mund tw dwrgohen nw Shqipwri dhe rreziku është që strukturat të mbeten bosh. Më keq akoma, që paratë e taksapaguesve italianë të jenë shpenzuar kot.

Italia i konsideron vendet e origjinës të sigurta bazuar në një rregull të qeverisë së parë Conte. “Përcaktimi i një vendi të sigurt të origjinës mund të bëhet me përjashtim të pjesëve të territorit apo kategorive të njerëzve”, thotë neni 2-bis i Dekretit Legjislativ 25/2018, dekreti i parë i sigurisë i Matteo Salvinit, atëherë Ministër i Brendshëm.

“Në vend të kësaj, Gjykata Europiane sqaroi se nuk e lejon, duke censuruar ligjin dhe një pjesë të madhe të listës sonë të vendeve të sigurta.

Mjafton të lexoni fletët e bashkangjitura me dekretin ndërministror që përmban listën e famshme, e cila mund të konsultohet falë aksesit në dokumentet e Asgi (Shoqata për Studime Juridike mbi Imigracionin). Midis vendeve të përcaktuara të sigurta, përfshijnë vendet e emigrantëve që Italia shpresonte të sillte në Shqipëri, pasi t'i rikuperonte në ujërat ndërkombëtare.

Ballkani është ligjërisht i sigurt: Bosnje-Hercegovina, Kosova, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi, Serbia dhe vetë Shqipëria. I vetmi vend afrikan është Bregu i Fildishtë

Por arkipelagu i Oqeanit Atlantik, me rreth gjysmë milioni banorë dhe 500 kilometra larg brigjeve të kontinentit, është në rrugën e Mesdheut perëndimor dhe ata që rrezikojnë jetën në det drejtohen drejt Ishujve Kanarie.

Jo vetëm kaq: Ndër destinacionet kryesore evropiane për Bregun e Fildishtë janë Portugalia, Franca dhe Holanda, por jo Italia. Në vendin tonë (Itali), kërkesat për azil të paraqitura nga shtetasit e Bregut të Fildishtë nuk janë asnjëherë më shumë se 5 në vit (të dhënat e Eurostat). Vetëm 2018 kishte më shumë, midis 5 dhe 10.

Sipas të dhënave nga Ministria e Brendshme, megjithatë, ndër dhjetë vendet e para të origjinës për nga numri i zbarkimeve në vitin 2024, vetëm Tunizia, Gambia, Egjipti dhe Bangladeshi janë pjesë e listës së "të sigurt". Dy të fundit u shtuan vetëm majin e kaluar nga qeveria Meloni, e akuzuar për shpalljen e vendeve të pasigurta me qëllimin e vetëm për të rritur procedurat e përshpejtuara dhe për të mbushur qendrat shqiptare.

Një përpjekje që Gjykata Europiane sapo e ka venitur, duke sqaruar se rregullat aktuale nuk lejojnë përcaktimin e vendeve pjesërisht të sigurta. Ashtu si Bangladeshi, për zbarkimet me 10 mijë të ardhur në vitin 2024, ku “njerëzit LGBTQI+, viktima të dhunës gjinore, përfshirë gjymtimin gjenital të femrave, pakicat etnike dhe fetare, personat e akuzuar për krime të natyrës politike dhe të dënuar me vdekje” janë në rrezik”, shkruan Ministria e Jashtme, në formularin bashkëngjitur listës.

Gjë që “vë në pah gjithashtu fenomenin në rritje të njerëzve të zhvendosur të detyruar të braktisin shtëpitë e tyre pas ngjarjeve ekstreme klimatike”.

Sa i përket Egjiptit, i katërti me 3228 zbarkime këtë vit pas Sirisë dhe Tunizisë, ministria nuk e konsideron të sigurt "për kundërshtarët politikë, disidentët, aktivistët dhe mbrojtësit e të drejtave të njeriut ".

Dhe kështu Tunizia, e treta me 6916 zbarkime, që sipas qeverisw italiane nuk është e sigurt për njerëzit LGBTQI+, madje edhe Gambia, e cila ka vetëm një mijë të ardhur nga deti dhe megjithatë nuk mund të konsiderohet një vend i sigurt".

Nuk është fakultative: Gjykata e BE-së në fakt ka vendosur që gjyqtarët italianw u kërkohet tw legjitimojnw pwrcaktimin e njw vendi tw sigurtw.

Në mungesë të kërkesës së origjinës nga një vend i sigurt, gjyqtarët do të duhet të lirojnë aplikantët me efekt të menjëhershëm.

Por këtë herë Meloni dhe bashkëpunëtorët e saj nuk do të mund të pretendojnë sabotim të gjyqësorit tw paktwn nëse nuk duan tw merren drejtpërdrejtw me Gjykatwn Evropiane tw Drejtësisë

Për më tepër, qeveria ka garantuar gjithmonë se “protokolli Itali-Shqipëri nuk cenon ligjin e Unionit”.

Nëse qeveria vendos ta shkelë atë, mungesa e vlefshmërisë nga magjistratët e Romës do të pasohej nga detyrimi, i parashikuar nga marrëveshja me Tiranën, për të sjellë aplikantët në Itali.

Një hap i padobishëm, pra, por mbi të gjitha i kushtueshëm, duke qenë se shpenzimi i pritshëm për pesë vitet e para i kalon 700 milionë euro dhe vetëm për anijen që do të kalojë mes ujërave ndërkombëtare në jug të Lampedusës dhe portit shqiptar të Shëngjinit, është llogaritur për të shpenzuar 13,5 milionë euro në vetëm tre muaj. Më mirë të gjesh afrikanë nga Bregu i Fildishtë. /Ilfattoquotidiano / Shqiptarja