– Kjo analizë është edhe kontribut i Agjencisë Telegrafike Shqiptare – 

BRUKSEL, 10 tetor /ATSH-enr/ – Presidenti i Komitetit Evropian të Rajoneve (CoR), Vasco Alves Cordeiro paralajmëroi se ”vitin e kaluar, 100 milionë evropianë ishin nën rrezikun e  varfërisë ose përjashtimit social, thënë ndryshe një në pesë”.

“Ne nuk mund ta anashkalojmë dhe nuk mund ta pranojmë këtë”, tha ai në një fjalim të hënën duke hapur edicionin e 22-të të Javës Evropiane të Rajoneve dhe Qyteteve, ngjarja më e madhe vjetore në Bruksel kushtuar Politikës së Kohezionit.

”Më shumë se kurrë, ne kemi nevojë për kohezion. Jo sepse kjo është bamirësi, por sepse për dekada, Politika e Kohezionit ka nënkuptuar përparim në Evropë. Ngritja e rajoneve dhe qyteteve dhe bashkë me to ngritja e njerëzve, familjeve, individëve”, tha politikani portugez.

CoR-i është zëri i rajoneve dhe qyteteve në BE, duke përfaqësuar autoritetet lokale dhe rajonale në të gjithë bllokun. Ai këshillon për ligjet e reja të BE-së që kanë ndikim në rajone dhe qytete dhe përbëhet nga 329 anëtarë nga 27 shtetet anëtare të BE-së. E themeluar në vitin 1994, ajo festoi 30-vjetorin e tij këtë vit.

Alves Cordeiro paralajmëroi gjithashtu për rrezikun e paraqitur për qytetet dhe rajonet në BE nga një centralizim i mundshëm në nivel kombëtar i politikës së kohezionit të BE-së në buxhetin e ardhshëm shumëvjeçar të bllokut për 2028-2034.

Komisionerja Evropiane në largim për Kohezionin dhe Reformat, Elisa Ferreira, shprehu një mendim të ngjashëm, duke kujtuar se në korrik, presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen tha në Parlamentin Evropian se ajo ishte ”e përkushtuar ndaj një politike kohezioni të fortë, të hartuar së bashku me rajonet dhe rajonet dhe autoritetet lokale”.

Shtylla kurrizore e zhvillimit rajonal

Politika e kohezionit të BE-së është krijuar për të siguruar zhvillim të ekuilibruar në të gjitha rajonet e 27 shteteve anëtare të bllokut duke reduktuar boshllëqet ekonomike, sociale dhe territoriale. Ai siguron fonde për të mbështetur krijimin e vendeve të punës, konkurrencën e biznesit, rritjen ekonomike dhe zhvillimin e qëndrueshëm, veçanërisht në rajonet më pak të zhvilluara.

Duke investuar në infrastrukturë, inovacion dhe programe sociale, politika synon të nxisë ekonomitë rajonale dhe të përmirësojë cilësinë e jetës, duke siguruar që asnjë rajon të mos mbetet prapa në përpjekjet drejt një BE më të integruar dhe më të begatë.

Sipas shifrave të Komisionit Evropian, në pesë vitet e fundit Politika e Kohezionit ka mbështetur 2,7 milionë kompani, ka mbështetur krijimin e 260 000 vendeve të punës në kompani të reja dhe ka zgjeruar infrastrukturën dhe objektet arsimore për të mirën e rreth 18 milionë fëmijëve dhe të rinjve. Ai gjithashtu mbështeti pjesëmarrjen e të paktën 12,8 milionë njerëzve në arsim dhe trajnim.

Për më tepër, ajo ka përmirësuar performancën energjetike të 380 000 shtëpive dhe lidhjen me brez të gjerë të 3,1 milionë shtëpive.

Megjithëse jashtë fushëveprimit të politikës së kohezionit të BE-së, blloku gjithashtu mbështet financiarisht projektet rajonale në vendet joanëtare të BE-së.

Në Shqipëri, për shembull, BE-ja ndihmon në reduktimin e pabarazisë midis rajoneve të vendit dhe ndihmon komunitetet e margjinalizuara ose ato me më pak mundësi në arsim, mbështetje sociale dhe aktivitete kulturore.

Shqipëria u bë kandidate zyrtare për anëtarësim në BE në qershor 2014 dhe negociatat e anëtarësimit me vendin u hapën në korrik 2022.

Iniciativat në Shqipëri përfshijnë forcimin e kapaciteteve lokale dhe drejtimin e qendrave sociale për grupet vulnerabël (EU4Municipalities), një program për riparimin ose rindërtimin e më shumë se 60 objekteve arsimore pas tërmetit shkatërrues të 26 nëntorit 2019 (EU4Schools) dhe një program për të mbështetur ruajtjen dhe ruajtjen dhe restaurimi i burimeve të ujit të pastër (EU4Rivers).

Rreziku i varfërisë dhe i përjashtimit social mbetet i lartë për evropianët

Një fokus kyç i politikës së kohezionit është adresimi i varfërisë dhe përjashtimit social dhe përmirësimi i standardeve të jetesës dhe aksesit në mundësitë për grupet e cenueshme. Megjithatë, miliona evropianë vazhdojnë të përballen me këto sfida sot, sipas informacionit mbi shkallën e rrezikut nga varfëria-ose-përjashtimi social (AROPE) për disa vende evropiane.

Sipas zyrës statistikore të BE-së, Eurostat, në vitin 2023 rreth 94,6 milionë njerëz në BE ishin në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social, ekuivalente me rreth 21 për qind të popullsisë. Kriza e kostos së jetesës, inflacioni dhe kriza e energjisë, si dhe mungesa në rritje e banesave dhe ndikimi i luftës në Ukrainë janë ndër arsyet për normat e larta të AROPE.

Francë: Në Francë, sipas të dhënave të Eurostat, 20,4 për qind e popullsisë ishte në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social. Sipas një raporti vjetor të shoqatës bamirëse ”Les Petits frères des pauvres” të publikuar në fund të shtatorit, dy milionë njerëz të moshës 60 vjeç e lart jetojnë nën pragun e varfërisë monetare. Pragu është një nivel relativ i vendosur në 60 për qind të nivelit të të ardhurave mesatare (1 216 uuro në muaj për një beqar dhe 1 824 euro për një çift).

Spanjë: Pothuajse 13 milionë njerëz janë në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social në Spanjë, sipas XIV. Raport mbi ”Gjendjen e Varfërisë në Spanjë”, botuar në qershor nga Rrjeti Evropian kundër Varfërisë në Spanjë (EAPN-ES). Sipas studimit dhe të dhënave të Eurostat, norma e AROPE është rritur nga 26 për qind në 2022 në 26.5 për qind në 2023 – 400 mijë persona më shumë, kryesisht për shkak të rritjes së kostos së jetesës.

Rumani: Të dhënat e Eurostat tregojnë se norma AROPE në Rumani në vitin 2023 ishte 32 për qind e popullsisë – shkalla më e lartë në BE – që korrespondon me gjashtë milionë njerëz. Sipas përfaqësuesve të Kartelit Alfa të Konfederatës Kombëtare të Sindikatave Rumune, “pothuajse 80 për qind e personave me aftësi të kufizuara nuk fitonin mjaftueshëm për të përballuar pushimet dhe 35 për qind e punëtorëve ishin në nivelin e pagës minimale të garantuar, e cila ende nuk mbulon shporta minimale e konsumit për një jetesë të denjë”.

Bullgari: Sipas Eurostat, 30 për qind e bullgarëve ishin në rrezik nga varfëria dhe përjashtimi social në vitin 2023. Në fund të shtatorit, Këshilli i Ministrave Bullgar vendosi kufirin e varfërisë për vitin 2025 në 638 BGN (326 Euro), një rritje prej 21,3 për qind linja qëndroi në këtë vit. Ministri në detyrë për Politikë Sociale të Punës, Ivajlo Ivanov tha se për shkak të rritjes, më shumë individë dhe familje në nevojë do të mbulohen me mbështetjen e shtetit.

Greqi: Sipas shërbimit kombëtar statistikor të Greqisë (ELSTAT) dhe Eurostat, popullsia në rrezik të varfërisë apo përjashtimit social, bazuar në të dhënat e vitit 2023, arrin në 26,1 për qind të popullsisë së vendit (më shumë se 2,6 milionë njerëz), e mbetur. pothuajse i pandryshuar krahasuar me vitin 2022 që ishte 26,3 për qind. Rreziku i varfërisë ose i përjashtimit social ishte më i larti për fëmijët e moshës 17 vjeç e poshtë (28,1 përqind), duke mbetur i qëndrueshëm në krahasim me vitin 2022.

Slloveni: Pavarësisht se ka një nga nivelet më të ulëta të përjashtimit social në BE, 13,7 për qind e sllovenëve (264 000 njerëz) ishin në rrezik të varfërisë në vitin 2023, sipas të dhënave të Eurostat. Ndërsa problemet e strehimit dhe kriza e kostos së jetesës po rrisin përqindjen e familjeve që përjetojnë vështirësi financiare, Sllovenia është ende nën mesataren e BE-së dhe renditet e dyta pas Republikës Çeke, e cila kishte një normë AROPE prej 12 për qind.

Maqedonia e Veriut: Bazuar në Anketën për të Ardhurat dhe Kushtet e Jetesës, e cila është kryer në përputhje me rekomandimet e BE-së, Enti Shtetëror i Statistikave të Maqedonisë së Veriut ka llogaritur se norma AROPE në vitin 2021 ishte 23 për qind. Sipas Eurostat, Maqedonia e Veriut – një vend kandidat për në BE që nga viti 2005 – kishte përqindjen më të lartë të popullsisë në rrezik të varfërisë në vitin 2012 prej 26.2 përqind, por përqindja u ul në 21.8 përqind në vitin 2020. Megjithatë, përparimi në uljen e varfërisë mund të jetë përmbysur. në vitin 2020 për shkak të efekteve negative të pandemisë COVID-19./ (AFP, Agerpres, AMNA, ATSH, BTA, dpa, EFE, Europa Press, MIA dhe STA)