Enerhoatom, operatori i Centralit Bërthamor në Zaporizhja të Ukrainës, ka paralajmëruar se Rusia planifikon të “evakuojë” me forcë rreth 3,100 punonjës të stacionit më të madh bërthamor të Evropës, i cili tashmë përballet me një “mungesë katastrofike të personelit të kualifikuar”.
Sipas një deklarate nga Enerhoatom më 10 maj, fillimisht 2,700 punonjës që nënshkruan kontrata me zyrtarët rusë të energjisë do të zhvendosen nga qyteti pranë uzinës, i cili është pushtuar nga trupat ruse që kur ata morën kontrollin e tij, pak kohë pasi Rusia nisi pushtimin e Ukrainës në shkurt të vitit 2022. Enerhoatom tha se Rusia ka qenë “e paaftë” për të siguruar operacionet në uzinë dhe se evakuimi i një numri kaq të madh punonjësish do të ndikojë në sigurinë e objektit.
“Kjo do të përkeqësojë gjendjen tashmë jashtëzakonisht urgjente për të pasur një numër të mjaftueshëm personeli për të garantuar sigurinë e funksionimit të uzinës”, thanë përfaqësues të operatorit. Shtabi i Përgjithshëm i forcave të armatosura të Ukrainës tha më 10 maj se trupat ruse kishin nisur evakuimin e anëtarëve të familjes së punonjësve të uzinës.
Fundjavën e kaluar, kreu i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Bërthamore (IAEA), Rafael Grossi, tha se ishte “jashtëzakonisht i shqetësuar” pasi forcat ukrainase shtuan granatimet pranë rajonit të Zaporizhjas. “Situata e përgjithshme në zonën pranë termocentralit bërthamor të Zaporizhja po bëhet gjithnjë e më e paparashikueshme dhe e rrezikshme”, tha Grossi në një deklaratë. “Jam jashtëzakonisht i shqetësuar për rreziqet reale të sigurisë bërthamore dhe sigurisë me të cilat përballet termocentrali”, tha ai. Operatori rus i termocentralit bërthamor, Rosenergoatom, tha më 9 maj se nuk ka pasur ndryshime në funksionimin e termocentralit dhe se situata ishte “e qëndrueshme “.
Që kur forcat ruse pushtuan termocentralin bërthamor, Moska dhe Kievi kanë akuzuar njëra-tjetrën për shënjestrimin e tij. Reaktorët në centralin sovjetik janë mbyllur, por ekziston rreziku që karburanti bërthamor mund të mbinxehet nëse furnizimi me energji elektrike në sistemet e ftohjes ndërpritet. Fabrika është detyruar të operojë me gjeneratorë rezervë disa herë që nga pushtimi rus.