Ndërsa temperaturat globale arrijnë nivele rekord, teknikat e planifikimit urban të Romës së lashtë ofrojnë njohuri të vlefshme për të luftuar efektin e ishullit të nxehtësisë urbane, një fenomen ku qytetet bëhen dukshëm më të ngrohta se zonat përreth për shkak të aktiviteteve njerëzore. Edhe nën valët më intensive të të nxehtit, disa zona urbane arrijnë të qëndrojnë më të freskëta - një fakt që qytetërimet e lashta e kuptuan dhe e trajtuan në mënyrë efektive.

Arkitektët romakë ishin pionierë në përdorimin e dizajnit urban për të menaxhuar ngrohjen. Ata krijuan rrugë të ngushta për të reduktuar temperaturat e pasdites vonë duke minimizuar sasinë e rrezeve të diellit direkte që mund të depërtojnë në bërthamën e qytetit. Kjo zgjedhje e thjeshtë por efektive e dizajnit ndihmoi në ftohjen e ajrit në zonat me popullsi të dendur, duke krijuar kushte më të rehatshme jetese.

Në mënyrë të ngjashme, arkitektura e zbardhur e ishujve grekë demonstron një strategji tjetër të lashtë: përdorimin e sipërfaqeve me ngjyra të çelura për të reflektuar dritën e diellit dhe për të zvogëluar thithjen e nxehtësisë. Kjo qasje është ende aktuale sot, pasi mund të ulë ndjeshëm temperaturat në mjediset urbane.

Në qytetet moderne, efekti i ishullit të nxehtësisë urbane përkeqësohet nga disa faktorë. Heqja e pemëve për t'u hapur rrugë ndërtesave dhe rrugëve eliminon efektin ftohës të siguruar nga hija dhe transpirimi - procesi me të cilin bimët lëshojnë avujt e ujit, duke ftohur ajrin përreth. Për më tepër, materialet si asfalti, betoni dhe çatia e errët thithin dhe ruajnë nxehtësinë, duke ngrohur më tej mjedisin. Nxehtësia e mbetur nga proceset industriale, automjetet dhe sistemet e ajrit të kondicionuar e komplikojnë problemin dhe ndërtesat e larta mund ta bllokojnë këtë nxehtësi, duke krijuar "kanione betoni" ku temperaturat rriten.

Për të zgjidhur këto çështje, qytetet mund të mbështeten në strategjitë historike dhe bashkëkohore. Zgjerimi i mbulesës së pemëve urbane është një nga metodat më efektive. Hulumtimi nga Georgia Tech Urban Climate Lab tregon se rritja e mbulesës së pemëve në hapësirat e disponueshme - si rrugët, parkingjet dhe zonat e banuara - mund të ulë temperaturat e pasdites së verës me 2,8-5,6°C. Ky reduktim i temperaturës mund të zvogëlojë vdekjet e lidhura me nxehtësinë me 40-50% në disa lagje.

Një përshtatje tjetër moderne është përdorimi i materialeve të ftohta për çati dhe sipërfaqeve me ngjyra të çelura, të cilat reflektojnë më shumë dritë dielli sesa materialet e errëta dhe thithin më pak nxehtësi. Los Angelesi, për shembull, u bë qyteti i parë i madh në vitin 2013 që kërkon çati të freskëta në të gjitha shtëpitë e reja. Këto strategji, të kombinuara me krijimin e hapësirave të gjelbra dhe zëvendësimin e sipërfaqeve të papërshkueshme me zona me bimësi, mund të zbusin ndjeshëm efektin e ishullit të nxehtësisë urbane.

Zbatimi në mënyrë agresive i këtyre strategjive të menaxhimit të nxehtësisë mund t'i bëjë qytetet më elastike ndaj temperaturave në rritje, duke përmirësuar shëndetin dhe sigurinë publike. Mençuria e Romës së lashtë, së bashku me risitë moderne, ofron një rrugë përpara për ftohjen e mjediseve tona urbane që ngrohen me shpejtësi./ Discovermagazine - Syri.net/