Gjyqi në Hagë/ Prokuroria tregon akuzat ndaj krerëve të UÇK-së: Aktakuza përfshin mbi 100 vrasje

Ushtruesi i detyrës së Prokurorit të Specializuar, Alex Whiting, ka marrë fjalën i pari në nisjen e gjykimit ndaj krerëve të UÇK-së.

Whiting në fjalën e tij ka pretenduar se Thaçi dhe të tjerët akuzohen për qindra burgosje, tortura dhe për 100 vrasje.

Nacionale sjell një pjesë të fjalimit të Prokurorit të Specializuar pa ndërhyrje:

Kishte një anë të errët të udhëheqjes së tyre. Provat do të tregojnë se rolet e tyre, mbështetën dhe zbatuan një politikë e cila vinte në shënjestër persona të cilët etiketoheshin si kolaboracoionistë dhe persona që thuhej se ishin kundërshtarë të UÇK-së. Ata që perceptoheshin si kundërshtarë përfshinin persona të lidhur me LDK-në dhe persona me përkatësi etnike serbe apo rome. Kjo politikë synonte burgosjen keqtrajtimin, torturimin dhe ndonjëherë vdekjen e kundërshtarëve. Aktakuza përfshin me qindra burgosje në tërë Kosovën, dhe mbi 100 vrasje. Shumica e viktimave ishin shqiptarë të Kosovës. Do të nevojitet paraqitja e provave e shumë copëza mozaiku, të siguruara nga vendndodhjet e ndryshme dhe dëshmitarët të cilët do të flasin për krimet dhe strukturën e UÇK-së. Krimet ishin të shumta, si në kohë ashtu edhe në gjeografi.

Ushtarët e UÇK-së mbanin emra të koduar, mbanin maskë. Pas lufte disa dëshmitarë dhe persona të dyshuar kanë pasur interes për të fshehur strukturën dhe rolin që ekzistonin gjatë luftës. Edhe pse kjo çështje gjyqësore do të vërtetojë me shumë copëza mozaiku, sjellje kriminale është mjaft e thjeshtë. Do ta dëgjoni gjatë deklaratës hyrëse se shtabi i përgjithshëm i UCK-së ku 4 të akuzuarit ishin më të rëndësishëm, përqafoi një politikë të shprehur shumë qartë: të shënjestrimit të kolaboracionistëve dhe kundërshtarëve. Katër të akuzuarit u përfshin direkt në zbatimin e kësaj politike, përfshirë këtu duke caktuar mbikëqyrjen e komandandatëve që e vunë këtë në jetë. Provat do të tregojnë se politika e shpallur u vu vërtetë në jetë.

Që prej fillimit e deri në fund të luftës, në tërë Kosovën e disa pjesë të Shqipërisë, pati një praktikë shënjestrimi të kundërshtarëve nga katër të akuzuarit. Qëllimi kriminal i përbashkët nuk ishte aspakt i fshehur. Mesazhi përsëritej vazhdimishit se kush pretendoi që ishte tradhëtarë përfshirë edhe kundërshtarët politikë, përbënte rrezik kundër UÇK-së dhe Kosovës. Kur UÇK-ja burgoste njerëz, familjarët e këtyre të fundit kishin frikë se mos t’iu ndodhte gjë se e dinin që mund të keqtrajtoheshin. Që në verën e vituit 1998, ndërkombëtarët filluan të përballeshin me krerët e UÇK-së për burgosjen dhe keqtrajtimet. Edhe ata e dinin. Që atëherë disa prej ndërkombëtarëve e dinin se çfarë po ndodhte. Të akuzuarit nuk ndaluan, sepse kjo ishte politika dhe qëllimi i tyre dhe ata ishin angazhuar për këtë. E vetmja gjë që ndryshoi pasi ndërkombëtarët bënin pyetje, është se shtabi i përgjithshëm ishte më pak i hapur në mënyrën që e deklaronin politikën.

Përse e bën këtë? Përse i kryen këto krime? Provat do të tregojnë se arsyeja ishte për të fituar pushtet në luftë dhe pushtet edhe në Kosovë ndaj personave që që perceptoheshin si kundërshtarë të UCK-së. Mund t’i kenë kryer krimet edhe nga frika, frika se mos kauza e tyre do të zhbëhej apo minohej. Mund t’i kenë kryer edhe nga urrejtja apo hakmarrja për shkak të krimeve që kryheshin kundër tyre. Do të shihni se ndonjëherë komunikatat e Shtabit të Përgjithshëm i mbronin dhe justifikonin veprimet e UÇK-së duke theksuar rrezikun që kanosej. Tek e fundit motivi i të akuzuarve, arsyeja pse i kryen krimet as nuk përbën element të veprave penale, dhe as nuk është argument mbrojtës.

Në kohë lufteje rreziku dhe intensiteti i konfliktit mund të bëj që përdorimi i mjeteve të paligjshme për përparimin e kauzës të ngjajë i domosdoshëm. Dhe këtu hyn në lojë ligji. Pikërsisht për këtë arsye kemi ligjet e luftës. Për të frenuar insintikte më të këqija që dalin në sipërfaqe në kohë lufte. Ja pse janë ligjet e luftës. Nuk mund të ketë asnjë justifikim për ndalimin arbitrar të civilëve dhe personave të paangazhuar në luftime dhe për keqtrajtimin, torturimin dhe vrasjen e tyre. Kjo bie ndesh me ligjin. Për këtë arsye kemi ngritur këtë rast, për të vendosur se askush nuk qëndron mbi ligjin.

Për viktimat dhe familjet e tyre dëmi dhe trauma që kanë pësuar është diça me të cilën jetojnë çdo ditë. E mbajnë gjithmonë në supe. Viktimat kanë të drejtë të vihet në vend drejtësia.

Kjo çështje nuk kërkon të procedojë UÇK-në, dhe nuk i akuzon të gjithë anëtarët e saj. Nëse dikush e thotë këtë e ka gabim. Është e rreme. Akuzat ngrihen kundër katër vetëve. Se kanë kryer krime lufte e krime kundër njerëzimit. Shumica e anëtarëve të UÇK-së nuk kishin të bënin fare me këto apo krimet që ngrihet aktakuza. Kjo çështje gjyqësore ka të bëjë vetëm me çfarë kanë bërë këta të akuzuar. Me krimet që kanë kryer gjatë luftës. Një vështirësi është atmosfera e frikësimit të dëshmitarëve që ekziston në Kosovë. Është një pjesë e arsyes pse kjo gjykatë u vendos në Hagë. Frikësimi vijon edhe sot e kësaj dite. Nuk ka dyshim se kjo atmosferë do të jetë fort e pranishme në këtë gjykim. Dëshmitarëve do t’iu duhet guxim. Ajo që nuk mund të ndodhë është që frika apo frikësimi ta pengojnë arritjen e një rezultati. Kjo nuk ka për të ndodhur.

Thaçi erdhi disa herë në Hagë fshehurazi për të dhënë dëshmi. Disa herë ai mohoi rolin e tij gjatë luftës: pretendoi se shtabi i përgjithshëm nuk kishte asnjë funksion deri në nëntor të vitit 1998, dhe pas kësaj date ekzistonte vetëm në letër. Ai mohoi se kishte dijeni për ndalimet. Provat që paraqiten në këtë gjykim tregojnë se këto pretendime ishin të rreme. Ato bien ndesh me deklaratat që Thaçi ka dhënë më herët dhe nga provat e shumta që do të paraqiten në këtë gjykim.