Nga dronët shumë të shtrenjtë të vëzhgimit dhe kontrollit, te dronët kamikazw që shohim me mijëra në Ukrainë, është e vështirë të imagjinohet fusha e betejës pa to.
Shumë shpejt do të jetë e vështirë të imagjinohet lufta në det pa dronët nënujorë – dhe shumë mbi ujë – që po zhvillohen nga më shumë se 10 vende në mbarë botën, nga SHBA dhe Rusia, në Kinë, Ukrainë, madje edhe Korenë e Veriut.
Tashmë po shohim veprimin e dronëve luftarakë detarë në luftën në Ukrainë. Dronët kamikazë detarë të lirë të Ukrainës kanë shkaktuar viktima të rënda në flotën ruse të Detit të Zi, duke kushtuar shumë më tepër se ç’duhet për t’u prodhuar.
Dy nga shembujt më mbresëlënës të dronëve nënujorë, të cilët janë në një fazë të avancuar të projektimit dhe testimit, po përgatiten nga SHBA dhe Australia.
“Ghost Shark” dhe “Manta Ray” kanë një dizajn të ndryshëm, por të njëjtën logjikë. Janë dy mjete nënujore pa pilot (UUV), pra dy drone nënujore, të cilët do të marrin përsipër mbrojtjen në zonën e Paqësorit. Edhe pse krijuesit e tyre nuk e thonë në mënyrë eksplicite, qëllimi është ndër të tjera të mbrohen nga Kina dhe forcat e saj detare, madje edhe UUV-të e saj.
Dy UUV-të, siç raportohet nga CNN, janë e ardhmja e luftimeve në një mjedis detar, duke minimizuar rrezikun për jetët e njerëzve.
Marina Australiane prezantoi peshkaqenin “Ghost” si një “gjurmë të reduktuar, me rreze të gjatë luftarake nënujore dhe aftësi për mbledhjen e inteligjencës”.
Edhe pse të projektuar për të qenë autonome, dronët nënujorë duhet të komunikojnë me operatorët e tyre. Kjo nuk është plotësisht e pamundur, por kërkon më shumë energji ndërkohë që ka humbje sinjali që lidhen me mjedisin në ujë (temperatura, thellësia, kripësia). Se si projektuesit i kapërcejnë këto pengesa është sigurisht një sekret i ruajtur nga afër.
Në çdo rast, dizajnerët e “Ghost Shark” thonë se ata kaluan nga dizajni në prototipet e hershme shumë shpejt – dhe madje më shpejt se sa kishin planifikuar dhe me buxhet, dy avantazhe shumë të rralla në sistemet e mbrojtjes në prodhim. Në një vit të dytë UUV mund të shitet jashtë vendit.
Ndërsa prodhimi amerikan është UUV që po përgatitet nga Northrop Grumman. “Manta Ray” (“Devilfish”) tashmë është testuar në brigjet e Kalifornisë.
“Manta Ray” mund të përdoret në shumë misione të ndryshme, në varësi të nevojave të Marinës. Transportohet lehtësisht në pesë kontejnerë, si ato në anijet tregtare, dhe montohet lehtë nga e para në terren, duke kursyer kështu energji.
Është hera e parë që kjo ka qenë e mundur për një UUV kaq të madh, thonë DARPA, agjencia ushtarake që mbikëqyr mjetet ujore eksperimentale për ushtrinë amerikane.
Dhe ndërsa kjo po ndodh, Kina po përgatit UUV-të e saj. Ekspertët perëndimorë thonë se Kina ka punuar për 15 vjet me modele që mund të marrin edhe silurët dhe se ka të paktën gjashtë dronë detarë në faza të ndryshme të projektimit. /tesheshi.com/
