Presidenti i SHBA-së, Joe Biden, ka ndjekur drejtpërdrejtë operacionin historik të shkëmbimit të të burgosurve të kryer më 1 gusht nga Organizata Kombëtare e Inteligjencës së Türkiyes (MIT).
MIT udhëhoqi një shkëmbim të suksesshëm të të burgosurve që përfshinte shtatë vende në një nga operacionet më të gjera të shkëmbimit në vitet e fundit.
Shkëmbimi përfshinte 26 të burgosur nga SHBA-ja, Gjermania, Polonia, Sllovenia, Norvegjia, Rusia dhe Bjellorusia. Gjatë operacionit, 10 të burgosur, përfshirë dy fëmijë, u dërguan në Rusi, 13 në Gjermani dhe tre në SHBA.
Sipas burimeve të sigurisë, në dy muaj janë mbajtur dy takime në Istanbul dhe Ankara me pjesëmarrjen e të gjitha vendeve përkatëse lidhur me operacionin.
SHBA dhe Rusia donin që shkëmbimi të kryhet nga Türkiye
Si SHBA-ja ashtu edhe Rusia donin që operacioni i shkëmbimit të kryhet në Türkiye. Besimi që të dy vendet kanë te Türkiye ishte një faktor i rëndësishëm në këtë zgjedhje. Stili i disiplinuar i punës së MIT-it, aftësia për të menaxhuar operacione të tilla pa asnjë problem dhe suksesi në fshehtësi u dalluan gjithashtu si elementë të rëndësishëm në zgjedhjen e Türkiyes.
Ankaraja garantoi SHBA-në dhe Rusinë se “nuk do të lëshohet një deklaratë derisa ju të lëshoni një deklaratë”.
Për vendndodhjen e shkëmbimit, MIT zgjodhi Aeroportin Esenboğa në Ankara, ku kontrolli është më i lehtë.
Më 1 gusht, gjithsej 26 persona u transferuan në Türkiye me shtatë avionë, duke përfshirë dy nga SHBA-ja, si dhe nga një nga Gjermania, Polonia, Sllovenia, Norvegjia dhe Rusia. Kontrollet shëndetësore dhe identifikimi i pengjeve janë kryer edhe nga personeli i MIT-it.
Kërkesa për kohën e shkëmbimit është bërë nga SHBA-ja
Drejtori i MIT-it, İbrahim Kalın, foli në telefon me këshilltarin e Sigurisë Kombëtare të SHBA-së, Jake Sullivan, 15 ditë para operacionit të shkëmbimit.
Në një telefonatë, Sullivan tha se presidenti Biden dëshironte të ndjek drejtpërdrejtë operacionin e shkëmbimit dhe kërkoi që shkëmbimi të fillonte në orën 17:00 sipas kohës lokale turke.
Me kërkesë, MIT filloi operacionin e shkëmbimit në këtë kohë dhe Biden e ndoqi drejtpërdrejtë operacionin e shkëmbimit.
Pengjet amerikane patën takimin e parë me presidentin Biden nga Aeroporti Esenboğa. Më pas, 10 pengje, përfshirë dy fëmijë, u transferuan në Rusi, 13 pengje në Gjermani dhe tre pengje në SHBA. Biden mbajti një konferencë për media pas operacionit dhe telefonoi presidentin turk, Recep Tayyip Erdoğan, për ta falënderuar për operacionin.
Operacioni, i udhëhequr nga MIT, u regjistrua si shkëmbimi më i madh në 80 vitet e fundit që nga Lufta e Dytë Botërore.
Gazetari amerikan, Evan Gerskovich dhe disidenti rus, Vladimir Kara-Murza, janë mes atyre që janë liruar nga burgjet ruse./aa
